از طبیعت واقع به طبیعت تاریخی تحلیل تحولات شیوه منظرسازی آلن پروو

پدیدۀ پست‌مدرنیسم به عنوان نتیجۀ‌ منطقیِ دل‌زدگی جهان از سیاست‌های بوم‌ستیز مدرنیست‌ها از 1960 شروع به خودنمایی کرد. پست‌مدرنیست‌ها با اهمیت دادن به زمینۀ وقوع هر اتفاق، توجه به جغرافیا، تاریخ و فرهنگ جوامع را به عنوان عوامل هویت‌بخش پدیده‌ها در دستور کار خود قرار دادند. در عرصۀ معماری منظر نیز، زمینه‌گرایان از 1960 با جنبش‌هایی همچون هنر زمینی کیفیت جغرافیایی مکان را مورد توجه قرار دادند. از اوایل 1980 به تدریج توجهات به هنر باغسازی کلاسیک اروپا جلب شد. در فرانسه نیز این اتفاق با پشتوانه مطالعات نوگرایانۀ تاریخ‌نگاران تقویت می‌شد. باغ‌های باروک فرانسوی به عنوان سند زندۀ هنر باغ‌سازی فرانسوی، تبدیل به الگوی عده‌ای از معماران منظر این کشور شد. بی‌شک ؛ نوعی تفاخر فرانسوی و بالیدن به گذشته نیز در این گرایشات نهفته بود. ارزش این باغ‌ها تنها به خلق فضای باز نبود، بلکه جنبۀ حاصلخیزی آنها نیز اهمیت داشت. اصولاً باغبانی در تاریخ هنر فرانسه جایگاه والایی دارد و این باغبان‌ها بودند که به عنوان معمار منظر در دربار فعالیت می‌کردند. نقش مدرسه باغبانی ورسای را در احیای این هنر نمی‌توان نادیده گرفت؛ مدرسه‌ای که معماران منظری چون آلن پروو را در خود پروراند. آلن پروو بی‌شک در میان معماران منظر تاریخ‌گرا جایگاه ویژه‌ای دارد. او که در آغاز کار خود در 1960 به فضاسازی ارگانیک تمایل داشت، با طراحی پارک آندره سیتروئن و رویکرد دوباره‌خوانی معماری منظر کهن فرانسه، خالق نخستین پارک پست‌مدرن جهان شد. تأثیر تاریخ را می‌توان در دو بخش کالبدی و نمادین در پروژه‌های او جستجو کرد. عناصر شاخص باغ فرانسوی همچون هرس گیاهان، بازی‌ با آب و نظم هندسی بخش جداناشدنی پروژه‌های پروو هستند که همواره توسط وی شخصی‌سازی شده و با چهره‌ای مدرن اجرا می‌شوند. آلن پروو در طراحی خود متأثر از مکتب مینیمالیسم با ایدۀ حذف عناصر غیرضروری است، ولی برخلاف تفکر اصلی مینیمالیست‌ها، عوامل بیرونی همچون تاریخ سرزمین را زائد نمی‌داند و از نمادهای تاریخی به عنوان نشانه‌های هویتی استفاده می‌کند؛ نشانه‌هایی که اصالت مورد علاقۀ پاریسی را به مردم فرانسه یادآوری می‌کند و جلوه‌گر گذشته باشکوهشان است. پروو تنها تجمل، اغراق و کهنگی را از آنها می‌زداید، ضمن اینکه از به‌ کارگیری مصالح مدرن نیز روی‌گردان نیست. شیوۀ کار وی را می‌توان نمونه‌ای شایسته از تداوم طراحی در معماری منظر یک سرزمین دانست. شیوه‌ای که از باغ‌های سلطنتی باروک آغاز شده و در باغ‌های پروو به کمال می‌رسد؛ باغ‌هایی شهری و مدرن، و همزمان غرورآفرین و در ستایش تاریخ.